Με τον όρο Νοσηλεία στην Ψυχική Υγεία αναφερόμαστε στην εισαγωγή για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε κάποιο νοσηλευτικό ίδρυμα, ψυχιατρική κλινική γενικού νοσοκομείου ή ιδιωτική κλινική.
Η νοσηλεία συνήθως ακολουθεί τη διάγνωση, αλλά μπορεί και να προηγείται αυτής. Ένας άνθρωπος μπορεί να νοσηλευτεί επειδή έχει διαγνωστεί με κάποια ψυχική διαταραχή ή να νοσηλευτεί χωρίς να έχει ακόμα λάβει συγκεκριμένη διάγνωση.
Όταν κάποιος αναζητά ο ίδιος να νοσηλευτεί για κάποια ψυχική διαταραχή, η νοσηλεία λέγεται εκούσια. Στα δημόσια ψυχικά ιδρύματα και τις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, ο ασθενής μπορεί να απευθυνθεί για την εισαγωγή του και την νοσηλεία του κατά τις ημέρες και ώρες που εφημερεύουν. Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι καλό είναι ο πάσχοντας να έχει εξαντλήσει τα περιθώρια και τις επιλογές που έχει για να λάβει φαρμακευτική και ψυχοθεραπευτική υποστήριξη, φροντίδα και περίθαλψη στο περιβάλλον του, εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος.
Όταν κάποιος συνοδεύεται από τρίτους χωρίς απαραίτητα να συναινεί προκειμένου να νοσηλευτεί τότε κάνουμε λόγο για ακούσια νοσηλεία, η οποία όμως είναι απαραίτητο να ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία βάσει νόμου. Ο Ν. 2071/92 περιγράφει στα άρθρα 95 έως 101 με σχετική σαφήνεια τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για ακούσια νοσηλεία, τις διαδικασίες που χρειάζεται να ακολουθηθούν, τα ένδικα μέσα και τις συνθήκες νοσηλείας καθώς και τη διάρκεια αυτής.
Κατά το άρθρο 95 παρ.1 του Ν. 2071/1992 ακούσια νοσηλεία είναι η χωρίς τη συγκατάθεση του ασθενή εισαγωγή και παραμονή του για θεραπεία, σε κατάλληλη Μονάδα Ψυχικής Υγείας.
Προϋποθέσεις για τη θέση οποιουδήποτε προσώπου σε ακούσια νοσηλεία είναι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 95 παρ. 2 του Ν. 2071/1992, οι εξής:
v Ο ασθενής πάσχει από ψυχική διαταραχή.
v Να μην είναι ικανός να κρίνει για το συμφέρον της υγείας του.
v Η έλλειψη νοσηλείας να έχει ως συνέπεια είτε να επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας του ή
v Η νοσηλεία ασθενή που πάσχει από ψυχική διαταραχή να είναι απαραίτητη για να αποτραπούν πράξεις βίας κατά του ίδιου ή τρίτου.
Από τις ανωτέρω προϋποθέσεις καθίσταται σαφές ότι η επιλογή της ακούσιας νοσηλείας αντιμετωπίζεται από το νομοθέτη κατά κύριο λόγο ως προληπτικό μέσο για την αποτροπή τέλεσης βίαιων εγκλημάτων από ψυχικά ασθενείς. Η ακούσια νοσηλεία προσώπων που υποφέρουν από σοβαρές ψυχικές ασθένειες και είναι επικίνδυνοι προς τρίτα πρόσωπα, αλλά και προς τους ίδιους τους εαυτούς τους, είναι σίγουρα σε πολλές περιπτώσεις απαραίτητη.
Ο Εισαγγελέας κινεί την διαδικασία για ακούσια νοσηλεία, κατόπιν αίτησης συγγενούς ή συζύγου του ασθενούς ή και αυτεπαγγέλτως. Ακολούθως, εάν η αίτηση γίνει δεκτή εκδίδει παραγγελία που απευθύνεται στους ανακριτικούς του υπαλλήλους, συνήθως στις αστυνομικές αρχές. Αυτές έχουν υποχρέωση να συλλέξουν στοιχεία, όπως ιατρικά πιστοποιητικά, γνωματεύσεις, μαρτυρικές καταθέσεις. Με την έρευνα τους στοχεύουν να βοηθήσουν τον εισαγγελέα να διαπιστώσει αν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις. Σε θετική περίπτωση, αν ο ασθενής αρνείται να εξεταστεί, διατάσσεται από τον εισαγγελέα να μεταφερθεί για εξέταση σε Δημόσια Ψυχιατρική Κλινική, ώστε να εκδοθούν δύο ξεχωριστές γνωματεύσεις από Ψυχιάτρους που θα αναφέρονται και αυτές στην πλήρωση των προϋποθέσεων του νόμου. Η μεταφορά πρέπει να διενεργείται με σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα του ασθενή. Όμως, η διαδικασία δεν τερματίζει εδώ. Η παραμονή του ασθενούς στο Νοσοκομείο δεν μπορεί να διαρκεί περισσότερο από 48 ώρες. Για αυτό τον λόγο, ο εισαγγελέας που διέταξε την μεταφορά, μέσα σε τρεις ημέρες, υποβάλλει αίτηση, στο Ειρηνοδικείο, προκειμένου να αποφασίσει για τον εγκλεισμό του ασθενούς στο Νοσοκομείο. Το δικαστήριο συνεδριάζει με την διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας μέσα σε δέκα μέρες, κεκλεισμένων των θυρών, για την προστασία της ιδιωτικής ζωής του ασθενούς, ο οποίος δικαιούται να παραστεί με συνήγορο και Ψυχίατρο ως τεχνικό σύμβουλο, αφού κλητευθεί προς τούτο πριν 48 ώρες. Σε περίπτωση που η αίτηση αναγκαστικής νοσηλείας γίνεται δεκτή, συνεχίζεται η παραμονή του στο Νοσοκομείο, διαφορετικά διατάσσεται η άμεση έξοδος του. Ο δικαστικός έλεγχος της παραμονής στο Ψυχιατρείο είναι περιοδικός, ενώ κατά της απόφασης προβλέπονται ένδικα μέσα. Οι ασφυκτικές προθεσμίες επιβάλλουν οι γνωματεύσεις των γιατρών να περιέρχονται στον εισαγγελέα το ταχύτερο δυνατόν, μέσω υπηρεσίας ταχυμεταφοράς (courier), μέσω των συγγενών ή ακόμη και με τον τηλεομοιότυπο της υπηρεσίας (fax), αφού όλα τα έγγραφα που συγκεντρώθηκαν από τους ανακριτικούς υπαλλήλους θα αποτελέσουν την ύλη από την οποία το δικαστήριο θα εκδώσει την απόφαση του. Ιδανικότερη λύση φαίνεται ότι είναι η ηλεκτρονική διασύνδεση εισαγγελικών – αστυνομικών υπηρεσιών που θα εξασφάλιζε στις αρχές την τήρηση των προθεσμιών του Νόμου.
Η ακούσια νοσηλεία ενός ασθενή είναι μια δύσκολη και ψυχοφθόρα διαδικασία τόσο για τον ίδιο τον ασθενή, όσο και για το συγγενικό του περιβάλλον. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό οι ασθενείς με ψυχιατρικά προβλήματα να παρακολουθούνται από τους αρμόδιους ιατρούς και να λαμβάνουν την ανάλογη φαρμακευτική αγωγή ώστε να μπορεί, όσο το δυνατόν γίνεται, να αποφευχθεί η ακούσια νοσηλεία.
Μαρία Μυλωνά
Νοσηλεύτρια ψυχικής υγείας
Yorumlar