Ως προσωπικότητα ορίζεται το σύστημα των σχετικά μόνιμων τάσεων και σχημάτων συμπεριφοράς ενός ατόμου, δηλαδή ένα σύστημα βασικά σταθερών διαθέσεων, τάσεων, πεποιθήσεων, επιθυμιών, αξιών και σχημάτων προσαρμογής, που είναι μοναδικό σε κάθε άτομο. Θεωρούμε ότι ένα άτομο πάσχει από Διαταραχή Προσωπικότητας όταν τα στοιχεία προσωπικότητάς του είναι δυσπροσαρμοστικά και άκαμπτα και προκαλούν είτε σημαντική έκπτωση στη λειτουργικότητα του ατόμου, είτε σημαντική υποκειμενική ενόχληση.     Σύμφωνα με το ταξινομικό σύστημα της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας DSM-V (2014), ως Διαταραχή Προσωπικότητας ορίζεται ένας διαρκής τύπος εσωτερικού βιώματος και συμπεριφοράς που παρεκκλίνει έντονα από τις προσδοκίες της κουλτούρας του ατόμου. Αυτός ο τύπος εκδηλώνεται όταν το άτομο αντιμετωπίζει επιμένουσες και σημαντικές δυσκολίες σε τουλάχιστον δύο από τους παρακάτω 4 τομείς:

1.      γνωστική λειτουργία (δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τον εαυτό του, τους άλλους ανθρώπους και τα γεγονότα).

2.      συναισθηματικότητα (δηλαδή η ένταση, το εύρος, η μεταβλητότητα και η καταλληλότητα της συναισθηματικής αντίδρασης που εμφανίζει το άτομο).

3.      δυσκολία του ατόμου στις διαπροσωπικές σχέσεις.

4.      δυσκολία του ατόμου στη διαχείριση των παρορμήσεων του.

​

  Οι διαταραχές προσωπικότητας χαρακτηρίζονται από άκαμπτες και δυσλειτουργικές αντιδράσεις του ατόμου σε ένα ευρύ φάσμα προσωπικών και κοινωνικών καταστάσεων. Εξαιτίας αυτού, επηρεάζεται όλη η ζωή του ατόμου και ιδιαίτερα οι σχέσεις του, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει σημαντική δυσλειτουργία σε βασικούς τομείς, όπως η αγάπη, η εργασία και η διασκέδαση. Οι διαταραχές προσωπικότητας είναι χρόνιες, με σταθερή και μακρά διάρκεια και η έναρξή τους μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στην εφηβεία ή νωρίς στην ενήλικη ζωή. Πολύ συχνά τα άτομα που πάσχουν από κάποια διαταραχή προσωπικότητας αποδίδουν τα προβλήματά τους στο περιβάλλον και όχι στον εαυτό τους και για τον λόγο αυτό δύσκολα προσέρχονται για θεραπεία και όταν το κάνουν, δυσκολεύονται να δεσμευτούν και να αποκτήσουν τη σταθερότητα και τη συνέπεια που απαιτεί μια θεραπευτική σχέση.

  Στο DSM-V περιλαμβάνονται δέκα διαταραχές προσωπικότητας, οι οποίες διαχωρίζονται σε 3 ομάδες: 

• ΟΜΑΔΑ Α: άτομα που συχνά παρουσιάζονται παράξενα και εκκεντρικά και τα οποία δυσκολεύονται να συνάψουν σχέσεις εμπιστοσύνης. Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται οι ακόλουθες διαταραχές προσωπικότητας:      

•   Παρανοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας

• Σχιζοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας

• Σχιζότυπη Διαταραχή Προσωπικότητας

• ΟΜΑΔΑ Β: άτομα που παρουσιάζονται συχνά δραματικά, με έντονα συναισθήματα ή αστάθεια στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται οι ακόλουθες διαταραχές προσωπικότητας:

•  Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας

•  Μεταιχμιακή- Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας

• Δραματική Διαταραχή Προσωπικότητας

•  Ναρκισσιστική Διαταραχή Προσωπικότητας

•  ΟΜΑΔΑ Γ: άτομα που παρουσιάζονται συχνά αγχώδεις ή φοβισμένοι. Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται οι ακόλουθες διαταραχές προσωπικότητας:

• Αποφευκτική Διαταραχή Προσωπικότητας

•  Εξαρτητική Διαταραχή Προσωπικότητας

• Ψυχαναγκαστική Καταναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας

 

  ΠΑΡΑΝΟΕΙΔΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι η έντονη δυσπιστία και καχυποψία προς τους άλλους ανθρώπους, με αποτέλεσμα το άτομο που πάσχει από αυτήν να είναι σε μόνιμη επαγρύπνηση και να παίρνει προφυλάξεις για συνεχείς απειλές. Το πάσχον άτομο χαρακτηρίζεται από ένταση, ετοιμότητα, επιφυλακτικότητα, ακαμψία και μυστικότητα. Δεν χρησιμοποιεί το χιούμορ, επιδεικνύει μεγάλη σοβαρότητα και έχει μεγάλη δυσκολία να εκφράσει θερμά συναισθήματα. Ως διαταραχή, εμφανίζεται στο 0,5-2,5% του γενικού πληθυσμού και είναι πιο συχνή στους άνδρες παρά στις γυναίκες.

  Το άτομο που πάσχει από Παρανοειδή Διαταραχή Προσωπικότητας πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      υποπτεύεται χωρίς επαρκή βάση ότι οι άλλοι το εκμεταλλεύονται, το βλάπτουν ή το εξαπατούν.

2.      ασχολείται επίμονα με αδικαιολόγητες αμφιβολίες για την πίστη ή την αξιοπιστία φίλων ή συνεργατών.

3.      είναι απρόθυμο να εμπιστευτεί προσωπικά του θέματα σε άλλους, από αδικαιολόγητο φόβο ότι οι πληροφορίες θα χρησιμοποιηθούν κακόβουλα εναντίον του.

4.      διαβάζει κρυμμένα μειωτικά ή απειλητικά μηνύματα σε καλοήθεις παρατηρήσεις ή γεγονότα.

5.      κρατά επίμονα κακία, δηλαδή δεν συγχωρεί προσβολές ή υποτιμήσεις.

6.      αντιλαμβάνεται επιθέσεις κατά του χαρακτήρα ή της φήμης του που δεν είναι εμφανείς στους άλλους και γρήγορα αντιδρά με θυμό ή αντεπιτίθεται.

7.      έχει επανειλημμένες υποψίες, χωρίς λόγο, σχετικά με την πίστη του/ της συζύγου ή του σεξουαλικού συντρόφου.

 

  ΣΧΙΖΟΕΙΔΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό της Σχιζοειδούς Διαταραχής Προσωπικότητας είναι η αποστασιοποίηση του ατόμου από τις κοινωνικές σχέσεις και το πολύ περιορισμένο εύρος στην έκφραση συναισθημάτων. Το πάσχον άτομο δείχνει μικρή ή καθόλου επιθυμία για στενές σχέσεις ή για κοινωνικές συναναστροφές, είναι μοναχικό, δεν έχει φίλους και φαίνεται ψυχρό και απόμακρο.

  Το άτομο που πάσχει από Σχιζοειδή Διαταραχή Προσωπικότητας πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      ούτε επιθυμεί, ούτε ευχαριστιέται τις στενές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου του να είναι μέρος της οικογένειας.

2.      σχεδόν πάντα επιλέγει μοναχικές δραστηριότητες.

3.      ενδιαφέρεται λίγο, αν όχι καθόλου, να έχει σεξουαλικές εμπειρίες με κάποιο άλλο άτομο.

4.      ευχαριστιέται με λίγες, αν όχι με καμία, δραστηριότητες.

5.      στερείται στενών ή έμπιστων φίλων, εκτός από συγγενείς πρώτου βαθμού.

6.      εμφανίζεται αδιάφορο στον έπαινο ή την κριτική των άλλων.

7.      δείχνει συναισθηματική ψυχρότητα, είναι απόμακρο ή έχει άμβλυνση του συναισθήματος.

 

  ΣΧΙΖΟΤΥΠΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής είναι μια έντονη δυσκολία και ανεπάρκεια στις διαπροσωπικές σχέσεις και διάφορες ιδιορρυθμίες, εκκεντρικότητες και παραξενιές της σκέψης, της αντίληψης, της ομιλίας, της εμφάνισης και της συμπεριφοράς, οι οποίες όμως δεν είναι αρκετά σοβαρές ώστε να πληρούν τα κριτήρια της σχιζοφρένειας.

  Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-V, τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή παρουσιάζουν τα ακόλουθα συμπτώματα, κατά την κλινική τους εικόνα:

1.      ιδέες συσχέτισης (αποκλείοντας τις παραληρητικές ιδέες συσχέτισης).

2.      παράδοξες πεποιθήσεις ή μαγική σκέψη που επηρεάζουν τα συμπεριφορά και που είναι ασύμβατες με τις πολιτισμικές σταθερές (πχ δεισιδαιμονία, πίστη σε μαντική ικανότητα, τηλεπάθεια ή «έκτη αίσθηση» σε παιδιά και εφήβους, αλλόκοτες φαντασιώσεις ή αλλόκοτες επίμονες ενασχολήσεις).

3.      ασυνήθιστες αντιληπτικές εμπειρίες συμπεριλαμβανόμενων και σωματικών παραισθήσεων.

4.      παράδοξος τρόπος σκέψης και παράδοξος λόγος (πχ ασαφής, περιστασιακός, μεταφορικός, υπερεπεξεργασμένος ή στερεότυπος).

5.      καχυποψία ή παρανοειδής ιδεασμός.

6.      απρόσφορο ή περιεσφιγμένο συναίσθημα.

7.      συμπεριφορά ή εμφάνιση που είναι παράξενη, εκκεντρική ή περίεργη.

8.      έλλειψη στενών ή έμπιστων φίλων εκτός από συγγενείς πρώτου βαθμού.

9.      υπερβολικό κοινωνικό άγχος που δεν ελαττώνεται με την οικειότητα και τείνει να συνδέεται με παρανοειδείς φόβους παρά με αρνητική εκτίμηση για τον εαυτό του.

 

  ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι ένα μακρύ ιστορικό περιφρόνησης και παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων, που εκδηλώνεται με ανεύθυνη και χωρίς ενοχές συμπεριφορά, αδιαφορία για τον νόμο και παράνομη συμπεριφορά, αδυναμία για σταθερή εργασία, εκμετάλλευση και χειραγώγηση των άλλων για προσωπικό όφελος, εξαπάτηση των άλλων και αδυναμία για σταθερές σχέσεις.

  Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-V, το άτομο που πάσχει από την Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας παρουσιάζει τα ακόλουθα συμπτώματα, κατά την κλινική του εικόνα:

1.      αδυναμία να συμμορφωθεί με τις κοινωνικές σταθερές αναφορικά με τη σύννομη συμπεριφορά, όπως φαίνεται από επαναλαμβανόμενες πράξεις που αποτελούν αιτία σύλληψης.

2.      εξαπάτηση, όπως φαίνεται από επανειλημμένα ψέματα, χρήση πλαστών ονομάτων ή εξαπάτηση άλλων ατόμων για προσωπικό κέρδος ή ευχαρίστηση.

3.      παρορμητικότητα ή αδυναμία να κάνει σχέδια εκ των προτέρων.

4.      ευερεθιστότητα και επιθετικότητα, όπως φαίνεται από επανειλημμένους καυγάδες όπου έρχεται στα χέρια ή βιαιοπραγεί.

5.      απερίσκεπτη περιφρόνηση της ασφάλειας του εαυτού ή των άλλων.

6.      σταθερή ασυνέπεια, όπως φαίνεται από επανειλημμένη αδυναμία να διατηρήσει σταθερή εργασιακή συμπεριφορά ή να εκπληρώσει οικονομικές υποχρεώσεις.

7.      έλλειψη τύψεων, όπως φαίνεται από το ότι το άτομο είναι αδιάφορο ή εκλογικεύει το ότι πλήγωσε, κακομεταχειρίστηκε ή έκλεψε κάποιον άλλον.

 

  ΜΕΤΑΙΧΜΙΑΚΗ-ΟΡΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι μια μεγάλη αστάθεια που εκφράζεται σε διάφορες διαστάσεις της ζωής του ατόμου, όπως οι διαπροσωπικές σχέσεις, η εικόνα του εαυτού και η συναισθηματική διάθεση, καθώς και η έντονη παρορμητικότητα.

  Το άτομο που πάσχει από αυτή τη διαταραχή πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      ξέφρενες προσπάθειες του ατόμου να αποφύγει πραγματική ή φανταστική εγκατάλειψη.

2.      ένας τύπος ασταθών και έντονων διαπροσωπικών σχέσεων που χαρακτηρίζονται από εναλλαγές μεταξύ των ακραίων περιπτώσεων της εξιδανίκευσης και της υποτίμησης.

3.      διατάραξη της ταυτότητας: έντονα και επίμονα ασταθής εικόνα ή αίσθηση του εαυτού.

4.      παρορμητικότητα σε τουλάχιστον δυο τομείς δυνητικά αυτοκαταστροφικούς, όπως ξόδεμα χρημάτων, σεξ, κατάχρηση ουσιών, επικίνδυνη οδήγηση, επεισόδια υπερφαγίας/ βουλιμίας.

5.      επανειλημμένη αυτοκτονική συμπεριφορά, χειρονομίες ή απειλές ή αυτοακρωτηριαστική συμπεριφορά.

6.      συναισθηματική αστάθεια, που οφείλεται σε έντονη αντιδραστικότητα της διάθεσης, για παράδειγμα έντονη δυσφορία, ευερεθιστότητα ή άγχος που συνήθως διαρκεί λίγες ώρες και μόνο σπάνια περισσότερο από λίγες μέρες.

7.      χρόνια αισθήματα κενού.

8.      απρόσφορος, έντονος θυμός ή δυσκολία ελέγχου του θυμού (για παράδειγμα, συχνά ξεσπάσματα θυμού, έντονος θυμός, το άτομο επανειλημμένα «πιάνεται στα χέρια»).

9.      παροδικός παρανοϊκός ιδεασμός, που σχετίζεται με το στρες ή σοβαρά διασχιστικά συμπτώματα. 

 

  ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Τα βασικά χαρακτηριστικά της διαταραχής αυτής είναι η υπερβολική συναισθηματικότητα και η επιζήτηση προσοχής. Το άτομο που πάσχει από Δραματική Διαταραχή Προσωπικότητας δεν νιώθει άνετα αν δεν αποτελεί το επίκεντρο της προσοχής. Η απαίτηση του  ατόμου για προσοχή είναι συνεχής και επίμονη, σε σημείο που ενώ αρχικά εμφανίζεται γοητευτικό στα μάτια των τρίτων, στη συνέχεια η ιδιότητα αυτή χάνεται και γίνεται υπερβολικό και επιπόλαιο.

  Το άτομο που πάσχει από αυτή τη διαταραχή πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      δεν νιώθει άνετα σε καταστάσεις, όπου δεν είναι το επίκεντρο της προσοχής.

2.      η διαντίδραση με του άλλους συχνά χαρακτηρίζεται από απρόσφορη σεξουαλικά σαγηνευτική ή προκλητική συμπεριφορά.

3.      επιδεικνύει ταχέως μεταβαλλόμενη και ρηχή έκφραση συναισθημάτων.

4.      συστηματικά χρησιμοποιεί την εξωτερική του εμφάνιση για να προσελκύσει την προσοχή στον εαυτό του.

5.      έχει έναν τρόπο ομιλίας που είναι υπερβολικά ιμπρεσιονιστικός και στερείται λεπτομερειών.

6.      εμφανίζεται δραματικό, θεατρικό και με υπερβολική έκφραση συναισθημάτων.

7.      είναι υποβόλιμο, δηλαδή επηρεάζεται εύκολα από τους άλλους ή τις περιστάσεις.

8.      θεωρεί τις σχέσεις με τους άλλους περισσότερο στενές από ότι είναι στη πραγματικότητα.

 

  ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Τα βασικά χαρακτηριστικά της Ναρκισσιστικής Διαταραχής Προσωπικότητας είναι μια έντονη αίσθηση σπουδαιότητας και μεγαλείου του ατόμου, έντονη ανάγκη για θαυμασμό και έλλειψη ενσυναίσθησης (δηλαδή, αδυναμία του ατόμου να αναγνωρίσει και να νιώσει τις επιθυμίες και τα αισθήματα των άλλων ατόμων).

  Το άτομο που πάσχει από αυτή τη διαταραχή πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      έχει μια μεγαλειώδη αίσθηση σπουδαιότητας για τον εαυτό του (για παράδειγμα διογκώνει τα επιτεύγματά του και τα ταλέντα του, περιμένει να αναγνωρισθεί σαν ανώτερο, χωρίς όμως τα ανάλογα επιτεύγματα).

2.      έχει έντονη ενασχόληση με φαντασιώσεις απεριόριστης ευτυχίας, δύναμης, εξυπνάδας, ομορφιάς ή ιδανικής αγάπης.

3.      πιστεύει ότι είναι σπουδαίο και μοναδικό και μπορούν να το καταλάβουν μόνο συγκεκριμένα εκλεκτά ή υψηλής περιωπής άτομα.

4.      Απαιτεί υπερβολικό θαυμασμό.

5.      έχει μια αίσθηση ιδιαίτερων δικαιωμάτων, δηλαδή μη λογικές προσδοκίες για ευνοϊκή μεταχείριση ή συμμόρφωση των άλλων με τις προσδοκίες του. 

6.      εκμεταλλεύεται τους άλλους για να πετύχει τους σκοπούς του.

7.      του λείπει η ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα να αναγνωρίσει τα αισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.

8.      συχνά φθονεί τους άλλους ή πιστεύει ότι οι άλλοι το ζηλεύουν.

9.      εμφανίζει αλαζονική, υπεροπτική συμπεριφορά ή στάση.

 

  ΑΠΟΦΕΥΚΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι η έντονη κοινωνική αναστολή, τα αισθήματα ανεπάρκειας και η υπερευαισθησία στην κριτική των άλλων.

  Το άτομο που πάσχει από Αποφευκτική Διαταραχή Προσωπικότητας πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      αποφεύγει επαγγελματικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν σημαντική διαπροσωπική επαφή, εξαιτίας φόβων κριτικής, αποδοκιμασίας ή απόρριψης.

2.      είναι απρόθυμο να εμπλακεί με ανθρώπους εκτός αν είναι βέβαιο ότι θα γίνει αρεστό.

3.      εμφανίζει περιορισμούς μέσα στις στενές σχέσεις, εξαιτίας του φόβου μήπως ντροπιαστεί ή γελοιοποιηθεί.

4.      έχει υπερβολική ενασχόληση με το μήπως το κριτικάρουν ή το απορρίψουν στις κοινωνικές καταστάσεις.

5.      είναι συνεσταλμένο σε νέες διαπροσωπικές καταστάσεις, εξαιτίας αισθημάτων ανεπάρκειας.

6.      θεωρεί τον εαυτό του κοινωνικά αδέξιο, προσωπικά μη ελκυστικό ή κατώτερο από τους άλλους.

7.      είναι συνήθως απρόθυμο να διακινδυνέψει προσωπικά ή να εμπλακεί σε νέες δραστηριότητες, γιατί μπορεί να το φέρουν σε δύσκολη θέση.

 

  ΕΞΑΡΤΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της διαταραχής είναι η έντονη και υπερβολική ανάγκη του ατόμου να το φροντίζουν άλλοι, γεγονός που οδηγεί σε υποτακτική και εξαρτημένη συμπεριφορά, καθώς και σε φόβο αποχωρισμού από τους άλλους.

  Το άτομο που πάσχει από αυτή τη διαταραχή πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      έχει δυσκολία να παίρνει καθημερινές αποφάσεις χωρίς συμβουλές και διαβεβαίωση από τους άλλους σε υπερβολικό βαθμό.

2.      έχει ανάγκη να αναλαμβάνουν οι άλλοι την ευθύνη για τους περισσότερους από τους σημαντικούς τομείς της ζωής του.

3.      έχει δυσκολία να εκφράσει διαφωνία με τους άλλους, επειδή φοβάται ότι θα χάσει την υποστήριξη ή την αποδοχή τους.

4.      έχει δυσκολία να ξεκινά σχέδια και προγράμματα ή να κάνει πράγματα μόνο του, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης αυτοπεποίθησης για την κρίση ή τις ικανότητες του.

5.      κάνει υπέρμετρες προσπάθειες για να πάρει φροντίδα και υποστήριξη από τους άλλους, σε σημείο να προσφέρεται να κάνει πράγματα εθελοντικά που του είναι δυσάρεστα.

6.      δεν νιώθει άνετα ή νιώθει ανήμπορο όταν είναι μόνο του, εξαιτίας υπερβολικών φόβων ότι είναι ανίκανο να φροντίσει τον εαυτό του.

7.      όταν μια στενή σχέση τελειώνει, αναζητά επειγόντως μια άλλη σχέση σαν πηγή φροντίδας και υποστήριξης.

8.      ασχολείται έντονα και εξωπραγματικά με φόβους ότι θα το εγκαταλείψουν και θα φροντίζει μόνο του τον εαυτό του.

 

  ΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

  Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της διαταραχής είναι η έντονη ενασχόληση του ατόμου με την τάξη, την τελειοθηρία και τον έλεγχο, που είναι εις βάρος της ευελιξίας, της ανοικτής έκφρασης συναισθημάτων και της αποδοτικότητας. Το άτομο με τη διαταραχή αυτή ασχολείται συνεχώς με λίστες, κανόνες και ασήμαντες λεπτομέρειες και συχνά δεν μπορεί να ολοκληρώσει κάποια δραστηριότητα ή διορία, εξαιτίας της έντονης ενασχόλησης του με την τελειοθηρία.

  Το άτομο που πάσχει από Ψυχαναγκαστική Καταναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα διαγνωστικά κριτήρια, σύμφωνα με το DSM-V:

1.      έχει έντονη ενασχόληση με λεπτομέρειες, κανόνες, λίστες, την τάξη, την οργάνωση ή τα προγράμματα, σε βαθμό που το κύριο σημείο της δραστηριότητας χάνεται.

2.      εμφανίζει τελειοθηρία που παρεμποδίζει την ολοκλήρωση μιας εργασίας.

3.      είναι υπερβολικά αφοσιωμένο στην εργασία και την παραγωγικότητα με αποκλεισμό των δραστηριοτήτων του ελεύθερου χρόνου και των φιλικών σχέσεων.

4.      είναι υπερβολικά ευσυνείδητο, λεπτολόγο και άκαμπτο σε θέματα ηθικής, ηθών ή αξιών.

5.      είναι ανίκανο να πετάξει φθαρμένα ή χωρίς αξία αντικείμενα ακόμα και όταν δεν έχουν συναισθηματική αξία.

6.      είναι απρόθυμο να κάνει καταμερισμό καθηκόντων ή να δουλέψει με άλλους, εκτός αν αυτοί υποταχθούν στον ακριβή δικό του τρόπο που κάνει τα διάφορα πράγματα.

7.      υιοθετεί έναν τσιγγούνικο τρόπο στο ξόδεμα των χρημάτων, τόσο για τον εαυτό του, όσο και για τους άλλους.

8.      εμφανίζει ακαμψία και ισχυρογνωμοσύνη.