Διπολική διαταραχή:ανεβοκατεβαίνοντας από την μανία στη κατάθλιψη..

  Η διπολική διαταραχή (ή αλλιώς μανιοκατάθλιψη) είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που προκαλεί ακραίες εναλλαγές της διάθεσης μεταξύ της μανίας και της κατάθλιψης. Όταν το άτομο βρίσκεται στη φάση της κατάθλιψης, αισθάνεται λυπημένο και χάνει το ενδιαφέρον του και την ευχαρίστηση που λαμβάνει από τις περισσότερες δραστηριότητες. Όταν το άτομο βρίσκεται στη φάση της μανίας, αισθάνεται ευφορία, γεμάτος/η ενέργεια, καθώς και ασυνήθιστη ευερεθιστότητα. Αυτές οι εναλλαγές της διάθεσης μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο, την ενέργεια, την δραστηριότητα, την συμπεριφορά και την σκέψη. Τα επεισόδια των εναλλαγών της διάθεσης μπορεί να εμφανίζονται αραιά ή αρκετές φορές μέσα στον χρόνο. Ενώ κάποια άτομα μπορεί να παρουσιάζουν κάποια συμπτώματα μεταξύ των επεισοδίων (το κυρίαρχο σύμπτωμα παραμένει η κατάθλιψη με σημαντικές διακυμάνσεις ανά διαστήματα), εντούτοις μπορεί να υπάρχουν και άτομα που δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα μεταξύ των επεισοδίων και ανακάμπτουν.

Συμπτώματα

  Η μανία και η υπομανία θεωρούνται ως δύο διαφορετικοί τύποι επεισοδίων, αλλά παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα. Η μανία αξιολογείται ως πιο σοβαρή από την υπομανία, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα στην εργασία, στις κοινωνικές δραστηριότητες και στις σχέσεις. Η μανία επίσης μπορεί να περιλαμβάνει και ψυχωτικά συμπτώματα και να απαιτεί νοσηλεία. Ένα επεισόδιο υπομανίας μπορεί να έχει πιο σύντομη διάρκεια και να χαρακτηρίζεται από τα ίδια συμπτώματα, αλλά σε πιο ελαφριά μορφή. Σε ένα μανιακό ή υπομανιακό επεισόδιο περιλαμβάνονται τα ακόλουθα συμπτώματα:

· Αυξημένη ενέργεια/ δραστηριότητα/ υπερδιέγερση

· Υπερβολικά ανεβασμένη αυτοπεποίθηση και μεγαλομανία

· Μειωμένη ανάγκη για ύπνο

· Λογόρροια/ ακατάπαυστη ομιλία

· Υπερδιέγερση σκέψης: το άτομο νιώθει ότι οι σκέψεις του καλπάζουν από το ένα θέμα στο άλλο, χωρίς απαραίτητα τα θέματα συζήτησης να σχετίζονται μεταξύ τους

· Αδυναμία συγκέντρωσης

· Παρορμητικότητα και αυξημένη ενασχόληση με εν δυνάμει επικίνδυνες δραστηριότητες (εναλλαγή ερωτικών συντρόφων, επένδυση χρημάτων σε άσκοπες σπατάλες, χρήση ουσιών και αλκοόλ, επικίνδυνη οδήγηση)

· Ευερεθιστότητα

  Η κατάθλιψη περιλαμβάνει συμπτώματα που είναι αρκετά σοβαρά και που προκαλούν δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες, όπως εργασία, κοινωνικές επαφές και σχέσεις. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

· Καταθλιπτική διάθεση/ θλίψη/ απελπισία/ ματαιότητα

· Ανηδονία, δηλαδή μειωμένο ενδιαφέρον για τις περισσότερες δραστηριότητες που προηγουμένως ήταν ευχάριστες

· Διαταραχές όρεξης με αυξομειώσεις στο βάρος

· Διαταραχές ύπνου με αυπνία ή υπερυπνία

· Επιβραδυμένη συμπεριφορά ή υπερδιέγερση

· Κόπωση ή απώλεια της ενέργειας

· Αισθήματα αναξιότητας και ενοχών

· Διαταραχές συγκέντρωσης

· Αυτοκτονικός ιδεασμός/ αυτοκτονικό σχέδιο/ απόπειρες αυτοκτονίας

Θεραπεία

  Τα άτομα σε μανιακό επεισόδιο συχνά δεν δέχονται ότι χρειάζονται βοήθεια και αντιστέκονται στο να επισκεφθούν ειδικό ψυχικής υγείας. Πολλές φορές αρέσκονται σε αυτό το αίσθημα της ευφορίας και στο γεγονός ότι είναι πιο παραγωγικοί, στο αρχικό στάδιο του επεισοδίου. Για τον λόγο αυτό, είναι πιο πιθανόν να αναζητήσουν βοήθεια λόγω της δυσφορίας που νιώθουν όταν βρίσκονται στη φάση ενός καταθλιπτικού επεισοδίου. Η ευφορία όμως που υπάρχει στο μανιακό επεισόδιο δίνει πολύ σύντομα τη θέση της σε μια πλήρη συναισθηματική κατάρρευση, όπου το άτομο μένει εξαντλημένο και πολλές φορές αντιμέτωπο με οικονομικά, νομικά και κοινωνικά προβλήματα. Επομένως, είναι απαραίτητο το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον του ατόμου να τον/την παρακινήσει όσο μπορεί, προκειμένου να επισκεφθεί ειδικό. Σε αρκετές περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχουν και ψυχωτικά συμπτώματα (παραληρηματικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις), το άτομο είναι πιθανόν να χρήζει νοσηλείας, λόγω του αυξημένου κινδύνου να βλάψει τον εαυτό του.

  Η χρήση της φαρμακευτικής αγωγής, σε συνδυασμό με την ψυχοεκπαιδευτικού τύπου ψυχοθεραπεία, είναι η θεραπεία που συστήνεται. Η ψυχοεκπαίδευση έχει σαν στόχο το άτομο να αποκτήσει επίγνωση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει και να γνωρίσει πλήρως την ασθένειά του, ώστε να αναγνωρίζει τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια ενός επεισοδίου (μανιακού/ υπομανιακού ή καταθλιπτικού).

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΟΥΜΠΑ

Κλινική ψυχολόγος